Wat is Wet Kwaliteitsborging?

Wet kwaliteitsborging voor bouwen heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren en introduceert de onafhankelijke kwaliteitsborger. De toets vooraf op de bouwplannen wordt vervangen door de toets in de praktijk. Met de WKB verandert de rol van gemeenten tijdens het bouwproces. De WKB is sinds 1 januari 2024 van kracht als onderdeel van de Omgevingswet. De WKB gaat gefaseerd in. Er is gestart met de nieuwbouwprojecten die het minst risicovol zijn, daarna volgen de verbouw- en de meer complexere bouwprojecten. Zodoende kunnen gemeenten hun implementatiestappen, werkprocessen maar ook beleid controleren en verifiëren. Op dit moment geldt het inschakelen van een kwaliteitsborger alleen wanneer uw bouwwerk in gevolgklasse 1 valt.

Gevolgklassen

Bouwen brengt risico’s met zich mee en daarom stelt de WKB eisen aan de manier waarop de kwaliteitsborging moet worden uitgevoerd; hoe groter de gevolgen als er iets misgaat, hoe zwaarder de eisen. Deze eisen zijn onderverdeeld in drie zogenoemde gevolgklassen. De gevolgklassen zijn bepaald op basis van de mogelijke gevolgen voor gebruikers, bijvoorbeeld als gevolg van brand of het instorten van een (deel van een) gebouw:

Gevolgklasse 1: de persoonlijke gevolgen, als niet aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan, zijn beperkt. Bij deze gevolgklasse valt te denken aan woningen, eenvoudige bouwwerken en lage bedrijfsgebouwen.
Gevolgklasse 2: reële kans op persoonlijke gevolgen als niet aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Hierbij valt te denken aan bibliotheken, gemeentehuizen, onderwijsgebouwen en woongebouwen tot 70 meter hoog.
Gevolgklasse 3: kans op aanzienlijke persoonlijke gevolgen als niet aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Hieronder kunnen vallen bouwwerken zoals metrostations, voetbalstadions, ziekenhuizen en gebouwen hoger dan 70 meter.

Op dit moment geldt de WKB alleen voor nieuwbouw in gevolgklasse 1.

Gevolgklasse 1

In het Besluit bouwwerken leefomgeving is beschreven welke bouwwerken in de nieuwe wet onder gevolgklasse 1 vallen. Het gaat om het bouwen van de volgende vergunningplichtige bouwwerken:

1. Vrijstaande eengezinswoningen, twee-onder-een-kapwoningen en rijtjeswoningen, inclusief eventuele garages en andere soorten aanbouwen. Voorwaarde is dat deze woningen op de grond staan en niet op een ander bouwwerk of op een andere woning worden gebouwd. Appartementen zijn dus uitgesloten van gevolgklasse 1. Ook woningen bedoeld voor kamergewijze verhuur, zoals studentenhuizen en zorgwoningen vallen niet onder gevolgklasse 1.
2. Woonboten en andere drijvende woningen.
3. Vakantiehuisjes en andere vakantieverblijven. Ook hier zijn vakantieappartementen en dergelijke weer uitgesloten.
4. Bedrijfshallen en fabriekspanden van maximaal twee verdiepingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hallen die bedoeld zijn voor opslag of productie waar een kantoor of kantine bij zit. Magazijnen, kassen en dergelijke behoren ook tot gevolgklasse 1. Kantoorgebouwen en winkelpanden vallen niet onder gevolgklasse 1.
5. Opslagruimten, magazijnen en andere bouwwerken vallend onder punt 4 van maximaal twee verdiepingen die gebouwd worden bij kantoren, winkels en dergelijke.
6. Fiets- en voetgangersbruggen met een overspanning van maximaal 20 meter over wegen en spoor- en waterwegen. Ook bruggen voor landbouwvoertuigen vallen hieronder. Worden de bruggen gebouwd over provinciale wegen of rijkswegen dan vallen ze niet over gevolgklasse 1.
7. Overige bouwwerken bedoeld voor wegen (geen viaducten en dergelijke), vaarwegen, stroomvoorziening, en dergelijke als ze niet hoger dan 20 meter, bovengrond gebouwd en niet waterkerend zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan kleine windmolens, keermuren en zendmasten.

Uitgesloten bouwwerken gevolgklasse 1

De hiervoor genoemde bouwwerken vallen niet onder gevolgklasse 1 als:
• Het monumenten zijn. Dit geldt zowel voor rijksmonumenten als voor monumenten die door de gemeente of de provincie zijn aangewezen. Of een bepaald bouwwerk een monument is, kunt u vinden in het Rijksmonumentenregister of navragen bij de gemeente.
• Er een melding ‘brandveilig gebruik’ verplicht is. Een melding brandveilig gebruik is bijvoorbeeld verplicht voor bedrijfspanden bedoeld voor meer dan 150 personen.
• Er in het gebouw milieubelastende activiteiten plaatsvinden waar een vergunning voor nodig is. Of een vergunning nodig is, staat beschreven in het ‘‘Besluit activiteiten leefomgeving’’ (Bal).
• Er een gelijkwaardige oplossing is toegepast voor de constructieve veiligheid of de brandveiligheid. Dit wil zeggen dat er een oplossing is gekozen die niet standaard in de bouwregelgeving wordt genoemd. In dat geval moet het bouwplan door de gemeente worden beoordeeld.

En nu verder

De WKB geldt alleen voor het bouwen van nieuwe bouwwerken die aan gevolgklasse 1 voldoen. Valt uw bouwwerk onder de WKB dan moet uiterlijk 4 weken voor de start van de bouw een bouwmelding worden gedaan bij de gemeente. Voor vergunningplichtige bouwwerken die niet onder gevolgklasse 1 vallen, geldt de komende jaren nog dat een vergunning bij de gemeente moet worden aangevraagd. Is voor een bepaald bouwwerk geen vergunning nodig dan is er ook geen kwaliteitsborger nodig en moet u zelf zorgen dat aan de regels wordt voldaan.

U kunt via het Omgevingsloket Online nagaan of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. Is dat het geval, dan kunt u via het Omgevingsloket ook de vergunning aanvragen of melding indienen.

Promad uw kwaliteitsborger?

Sinds januari 2024 zijn wij geceritficeerd kwaliteitsborger. Wij werken nauw samen met collega-kwaliteitsborgers en gebruiken het instrument van KiK. Wij begrijpen goed dat een dergelijk document als deze, veel informatie betreft en veel tijd in beslag zal nemen. Voel u daarom vrij om met ons te overleggen of u ook daarwerklijk een kwaliteitsborger nodig heeft. Na de beoordeling of uw opdracht daadwerkelijk in gevolgklasse 1 valt en u inderdaad een kwaliteitsborger nodig heeft, zullen wij er samen met u voor zorgen om uw borgingsplan zo volledig mogelijk te maken voor uw vergunningsaanvraag.

Wij zijn graag uw kwaliteitsborger! Bel ons gerust om al uw vragen over uw bouwproject beantwoord te krijgen. Uiteraard kunt u ons ook mailen voor meer informatie op wkb@promad.nl